Individi dhe Shteti

Toni Milaqi "Blue execution" (acrylic on canvas, 120x90 cm, 2007)

Nje element paresor i analizes time mbi boten, brenda kuadrit te artit, ka qene dhe eshte edhe ai i te studiuarit te lidhjes se Individit me Shtetin. Analize kjo qe sa here thellohem mbi te, kaq here me ben te ndihem teresisht i zbrazet dhe njekohesisht i revoltuar si njeri.
Prezenca shteterore, apo ajo e Pushtetit, ka shume forma shfaqje tek Individi. E ndesh ate tek kushtetuta, tek ligjet, tek liria e mendimit, e fjales, e te shprehurit, tek menyra se si ushtrohet politika, tek ekonomia, tek relacionet sociale te shoqerive me Individin (kam ketu parasysh te drejtat per arsim, kulture, shendetesi, sigurime shoqerore, arritjet e ndryshme sociale...)
Por ajo qe mua personalisht me mbyt eshte cdo shfaqje dhe prezence militare, ushtarake apo e organeve te ruajtjes se rendit, shprehje keto ne te cilat hasim haptazi brutalitetin shteteror, anen e hekurt te Pushtetit.

Toni Milaqi "The death of Hope" (acrylic on canvas and mixed technique, 130x100 cm, 2001)

Historia ka treguar gjithfare shembujsh te pafund te egersise, cinizmit, dhe dhunes shteterore. Luftera te pambarimta ne emer te "Popullit", te "Shoqerise", te "Idealeve", te "Rendit", te "Zotit", te "te Drejtave te Njeriut", te "Paqes", te "Demokracise", te "Stabilitetit Kombetar dhe Nderkombetar".
Ka shume forma per te kamufluar egersine dhe brutalitetin e mekanizmave militare, ushtarake e policeske. Esenca eshte e njejte qysh nga Mesopotamia, Egjipti, Greqia, Roma, Bizanti, Vatikani, Franca e Napolonit, Anglia, Gjermania e Hitlerit, Bashkimi Sovjetik, Amerika e Kina.
Gjithnje dhuna e hekurt e shteterore vjen si pasoje rrjedhuese e ekspansionit te klases ne pushtet, e etjes per sa me shume fitime.

Toni Milaqi "Authority touch" (acrylic on canvas, 120x90 cm, 2007)

Nje artist, nje intelektual s'ka se si te rrije indiferent kundrejt ketyre shfaqjeve te dhunshme te pushtetit, te cdo tipi qofshin ato. Nje artist s'mund te jete anashkalues. Nuk mund te rrish pafolur kur ndesh kasaphanen e Shtetit perkundrejt Individit. Fenomen ky kaq thellesisht i analizuar nga Franc Kafka ne veprat e tij. Me vjen tani nder mend tregimi "Para ligjit" apo "Metamorfoza".
Prekja e Pushtetit eshte e eger, e fatkeqesisht Individi eshte gjithnje i lakuriqte, i pambrojtur, dhe i vetem, perballe ketyre perbindeshave social te krijuar prej vete tij.