"The Dance" (Attic red figure, vase, 460 b.c.)Eshte kaq bukur kur zbulon lidhjet e dukshme dhe te padukshme te artisteve te ndryshem nder shekuj, ate bashkebisedim shpirteror qe ushqen hapesirat krijuese dhe shpeshhere sherben edhe si lende e pare artistike, si nje faktor vendimtar i dialogut artistik ne kohe.
Nje teme te cilen e kam vezhguar, studiuar dhe trajtuar ne artin tim eshte "Vallja". Vallja ne rreth (rrethore, ne grup, zene dora-dorazi) eshte nje pjelle tjeter artistike e qyteterimit antik grek. Dhe pikerisht sepse arti eshte mbi te gjitha shprehje e botekuptimit, e nocioneve dhe e parimeve te atij (apo te atyre) qe e krijon, permban ne vetvete edhe konceptet e krijuesit mbi realitetin dhe boten. Ne kete rast vallja ne rreth posedon brenda saj parimet brilante te demokracise greke te kohes. Eshte nje valle ku te gjithe jane te barabarte, te gjithe hedhin te njejtat hapa, te gjithe ndihen pjese e harmonise se bashkekzistences, dhe ku edhe ata qe e udheheqin shpeshhere nderrojne vendet duke krijuar ndjesine e drejtesise, barazise, e te demokracise ne grup. Nje ilustrim perfekt i asaj qe greket lashte nenkuptonin me relacionit individ-individ, individ-turme, apo individ-shoqeri.
Sigurisht gjurmet e para mbi kete teme jane te lidhura me teatrin grek, me festat dionisiake. Evidencat e ketij realiteti i gjejme ne qeramiken aq mrekullisht te stilizuar e te thjeshtezuar greke, si edhe ne trajtimet ne skulpture, apo edhe ne pikturen murale. Duke udhetuar ne kohe levrime te valles rrethore do te hasim edhe ne artin, arkitekturen dhe pikturen murale bizantine, si rrjedhoje llogjike e cilivizimit antik greko-romak. Me pas ne Italine e Botticelli-t , ne Gjermanine e Cranach dhe te Albrecht Dürer, ne Hollanden e Rubens-it, ne Francen e Ingres, Gauguin dhe te Matisse, ne Spanjen e Goya-s, ne Rusine e Chagall.
Njerez te kapur dore per dore ne marrosje dionisiake -si ata e Rubens-it; qiellore e engjellore -si te Botticelli-t; lozonjare dhe te shkujdesur -si ata te Goya-s; teatrale dhe erotike njeheri -si te Ingres; njerez te thjeshte apo bujqer -si te Gauguin; esenciale dhe ekzistenciale -si te Matisse; feminore dhe primitive -si te Chagall; njerez te zene dora-dorazi ne valle duke sfiduar kohen, vendet, sistemet shoqerore, kufijte etnike, fetare e sociale, situatat politike, problemet e jetes, rutinen e se perditshmes.
Perqasja e pare e imja ndaj ketij subjekti eshte ajo e vitit 1996 (Vallja rreth diellit). Veper edhe kjo e fazes sime primitive. Njerez te kapur dore per dore, rreth "diellit-parase" ( ketu: monedhe greke - 100 dhrahmi), duke shqyer dhe ngrene njeri-tjetrin nen pushtetin e nje menefregizmi individual, por edhe kolektiv . Qenie te shfytyruara, te zhveshura nga karakteristikat njerezore. Me perngjasi larvash apo krimbash. Nje veper e imja teper pesimiste, ndoshta per te bere me te qarte marredheniet e egra ndernjerezore, civile dhe sociale, ne kushtet e realitetit te sotem global.
"The Dance" (Greek-Ortodoks Church, Byzantium)
Sandro Botticelli "The Mystical Nativity" (oil on canvas, 1500)
Lucas Cranach the Elder “The Golden Age” (oil on canvas, 1530)
Peter Paul Rubens "Venusfest " (oil on canvas, 217 × 358 cm, 1635)
Nicolas Poussin "The Dance to the Music of Time" (oil on canvas, 84.8 x 107.6 cm, 1639) 
Francisco de Goya "Blind's Man Bluff" (oil on canvas, 41 x 44 cm, 1788)
Jean Auguste Dominique Ingres "The Golden Age" (oil on canvas, 1862)
Paul Gauguin "La danse des quatre bretonnes" (oil on canvas 71 × 91 cm, 1888)
Henri Matisse "La danse" (oil on canvas, 260 x 391 cm, 1909)
Marc Chagall "The Dance" (oil on canvas, 1950)
Abdurrahim Buza "Dancing Albania" (oil on canvas, 60x60 cm, 1971)
Toni Milaqi "Dance around the sun" (acrylic on canvas, 130x100 cm, 1996)
-1.gif)
