26 May 2008

Pershendetje Picasso!

Toni Milaqi "Young company "  (acrylic on canvas, 100x80 cm, 1999)

Lidhja qe kam me Picasso-n (Pikaso) eshte e çuditshme! Adhurues dhe vrastar i personalitetit te tij artistik. Arti i Picasso-s permban ne vetvete forca te pashmangshme demoniake. Dy jane alternativat qe i ofrohen nje spektatori te vepres se tij: "ose t'a mohoje dhe te largohet pa kthyer koken mbrapa, ose t'a adhuroje me tere forcen e unit dhe te behet pjese e realitetit te tij shpirteror". Ne momentin kur kupton magjine vizuale te ketij kolosi te arteve pamore, kthehesh edhe ne rob te "forcave uzurpatore" qe levrijne ne veprat e tij. Prangosesh prej kreativitetit te pashoq artistik, prej teknikes demoniake, prej kendveshtrimit te tij shkaterrues dhe riformues, prej aftesise per te rrefyer historite e zemres dhe trurit me menyra dhe mjete befasuese, prej iluminizmit dhe humanitetit njerezor qe bulojne ne çdo gjurme te krijimtarise se tij. Dhe nese je artist e ke teresisht te veshtire t'u pervidhesh sirenave qe banojne ne shume vepra te tij . E vetmja gje qe mund te besh -per t'u çliruar- eshte t'i vrasesh ato. Qe te mbijetosh, duhet te ekzekutosh diktaturen e personalitetit te tij, dhe te helmosh demonet arrogante te gjenise se tij krijuese. Vetem keshtu do te kesh thyer prangat e nje varesie te perjetshme, dhe do te mund te ecesh perpara.

Picasso ishte padyshim nje nga artistet me brilante dhe vezullues pergjate rrugetimeve te pafundme ne historise e artit. Nje artist te cilit natyra nuk iu kursye as ne dhunti, dhe as ne aftesine per t'i mjele ato. Nje punetor i palodhur i artit, me nje intuite teper te zhvilluar krijuese dhe intelektuale.

Jam i mendimit se veprat e tij te vlerta i hasim deri aty rreth viteve 1940. Risite e tij dhe shtysen qe u dha arteve do t'a dallonim deri ne kete faze. Ne dekadat e mevonshme, fatkeqesisht shohim nje Picasso -rob te gjetjeve te veta artistike dhe ne persiatje te pafundme tematike, stilistike, por edhe emotive te subjekteve te trajtuara me pare. Per fatin tone te keq, ne vitet '50, '60, '70 do te behemi deshmitare te ritualeve artistike te nje shpirti te fikur...

Pablo Picasso "Les Demoiselles d'Avignon" (oil on canvas, 244x234 cm, 1907)

Vepra ime: "Young company" (1999) eshte nje nevoje per te komentuar: "Les Demoiselles d'Avignon". Nje nevoje per te folur me nje gjuhe tjeter mbi kete thesar te qyteterimit perendimor. Nje buqete me lule mbi kete veper monumentale te fillim shekullit te 20. Nje homazh artistik per nje nga gjenite me te medhenj te arteve - sic ishte Picasso. Nje perkulje respekti per viganin spanjoll qe na beri te shohim pikturen, skulpturen, por edhe artet ne pergjithesi me nje sy tjeter, qe na beri te perceptojme boten dhe jeten -ndryshe.